فاویسم (بیماری باقلایی) و 5 تا از دارو ها و مواد غذایی ممنوع در این بیماری
فاویسم چیست
فاویسم به انگلیسی Favism یک واکنش همولیتیک حاد (تخریب گلبول های قرمز خون که منجر به کمخونی می شود) است که در افراد مبتلا به کمبود ارثی آنزیم گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD) در معرض باقلا (Vicia faba) قرار می گیرند ایجاد می شود.
در این بیماری برخی از مواد غذایی و داروها با گلبول های قرمز خون فرد مبتلا وارد واکنش شده و باعث آسیب به آن می شوند؛ در افراد سالم یک آنزیم بنام G6PD این سلول ها را در برابر این آسیب محافظت می کنند که کمبود این آنزیم باعث ایجاد این بیماری می گردد.
این بیماری ژنتیکی است و در مردها بیشتر شایعه است که ژن بیماری را از مادر خود به ارث می برند.
علائم فاویسم
همانطور که گفته شد این اصطلاح موقع ای به کار برده می شود که بیمار مبتلا به نقص G6PD باقلا مصرف کند.
کلینیک سیلوند، موارد زیر را جزء علائم این بیماری معرفی کرده است:
- کمخونی
- بی حالی
- تپش قلب بالا
- زردی پوست (رنگ پریدگی)
- تیره شدن رنگ ادرار
- احساس تنگی نفس
- بزرگ شدن طحال
علائم فاویسم در نوزادان
به گفته همان سازمان، نوزادان به ندرت علائم کمبود جدی و آشکار G6PD را بروز می دهند. شایع ترین علامت زردی شدید است که در 24 ساعت اول نوزاد ظاهر می شود و یا سطح بیلی روبین نوزاد بیش از صدک 95 است. در صورت عدم درمان، نوزادان مبتلا به زردی شدید ممکن است دچار آسیب مغزی شوند.
تشخیص فاویسم
تشخیص این بیماری و شدت آن از طریق اندازه گیری سطح آنزیم G6PD در خون مشخص می شود که اندازه طبیعی آن در بزرگسالان 8.6 تا 18.6 واحد در گرم هموگلوبین است که هر چقدر نسبت به این سطح کمتر باشد شما به طور شدیدتری به این بیماری مبتلاء هستید و اگر در این رنج قرار دارید یعنی مشکلی ندارید.
ممنوعات فاویسم
به گفته بیمارستان کودکان ملبورن استرالیا، غذا ها و داروهای ممنوع در این بیماری شامل موارد زیر می باشد:
- باقلا
- آنتی بیوتیک هایی مانند: سولفونامیدها (با پزشک خود مشورت کنید)، کوتریموکسازول (Bactrim، Septrin)، داپسون، کلرامفنیکل، نیتروفورانتوئین، نالیدیکسیک اسید
- دارو های ضد مالاریا مانند: کلروکین، هیدروکسی کلروکین، پریماکین، کینین، مپاکرین
- مواد شیمیایی مانند: نفتالن و متیلن بلو
- سایر دارو مانند: سولفاسالازین، متیل دوپا، دوزهای زیاد ویتامین C ،هیدرالازین، پروکائین آمید، کینیدین و برخی از داروهای ضد سرطان
برخی از کودکان مبتلا به G6PD نباید آسپرین مصرف کنند – ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. همیشه برچسب هر دارویی را که بدون نسخه می‌خرید بررسی کنید و مراقب استفاده از داروهای گیاهی، طبیعی یا سایر درمان‌های جایگزین/مکمل باشید.
درمان فاویسم
درمان قطعی برای این بیماری وجود نداردو فقط با اجتناب از مصرف مواد مضر می توان آن را کنترل کرد.
فاویسم تا چند سالگی ادامه دارد
این بیماری یک بیماری ژنتیکی است و تا همیشه فرد مبتلاء با آن درگیر است.
آیا فاویسم خطرناک است
اگر به این بیماری مبتلاء هستید با اجتناب از مواد و غذا های مضر می توانید از خطر در امان باشید.