سردرد و 10 نوع آن در زنان و مردان(علائم – منشاء – راه های تشخیص و درمان)
مطمئنا شما هم مثل خیلی از افراد دیگر دچار این مشکل هستید و قبل از اینکه این مطلب را بخوانید این سوالات در ذهن شما ایجاد شده که علت سردرد پیشانی و چشم چیست، درد در کدام قسمت سر خطرناک است، برای سردرد شدید چه بخوریم یا خیلی سوالات دیگر؛ ما در این مطلب بر اساس مقاله منتشر شده توسط مدرسه پزشکی هاروارد، انواع آن را با علائم توضیح داده و به بیان علت های ایجاد آن می پردازیم و راه کار درمان هر یک را به شما خواهیم گفت تا به همه سوالاتی که در ذهن شما ایجاد شده پاسخ دهیم پس در این مطلب همراه ما باشید.
سردرد به انگلیسی Headache، به تعریف آکادمی چشم پزشکی آمریکا، به دردی که در هر ناحیه سر ایجاد می شود اطلاق می گردد و یک مشکل شایع است.
سردردهای عصبی (تنشی)
شایع ترین نوع این بیماری است. تعداد کمی افراد به نوع شدید آن مبتلاء می شوند و بیشتر افراد نوع خفیف تا متوسط آن را تجربه می کنند. برخی افراد سه تا چهار بار در هفته از آن رنج می برند و بیشتر درد ها بین 20 دقیقه تا دو ساعت ادامه می یابد.
درد شانه و گردن و ایجاد درد مبهم و فشرده در دو طرف سر از علائم آن می باشد و منشاء آن از خستگی، استرس عاطفی یا مشکلات مربوط به عضلات یا مفاصل گردن یا فک می باشد.
برای درمان می توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، مارک‌های دیگر) و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن( Aleve، مارک‌های دیگر) یا ایبوپروفن( Motrin، Advil، مارک‌های دیگر) استفاده کنید. همچنین یک پد گرم کننده یا دوش آب گرم ممکن است کمک کننده باشد. برخی افراد با یک چرت کوتاه احساس بهتری دارند.
اگر اغلب دچار این مشکل می شوید، سعی کنید محرک ها را شناسایی کنید تا بتوانید از آنها اجتناب کنید. بیش از حد خسته نشوید و وعده های غذایی را حذف نکنید. تکنیک های آرامش را یاد بگیرید؛ یوگا بسیار مفید است زیرا می تواند هم ذهن و هم عضلات گردن شما را آرام کند.
اگر با کارهای فوق مشکل شما حل نشد حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا درمان دارویی را برای شما شروع کنند، البته خوشبختانه اکثر افراد مبتلاء با رعایت برنامه ها عملکرد بهتری خواهند داشت.
سردرد های ناشی از مشکلات چشم
اگر کارهایی مانند: خواندن، انجام کار نزدیک یا نگاه کردن به کامپیوتر را زیاد انجام می دهید باعث خستگی چشم شما می شود که علائمی مانند سردرد و تاری دید ایجاد می کند که باید حتما با استفاده از قانون «۲۰-۲۰-۲۰» به چشمان خود استراحت دهید. هر 20 دقیقه یکبار با نگاه کردن به جسمی که حداقل 20 فوت فاصله دارد به مدت حداقل 20 ثانیه به چشمان خود استراحت دهید.
سردرد میگرنی
میگرن نسبت به نوع عصبی کمتر شایع است ولی شدت آن بیشتر است. میگرن بین زنان شایع تر است اما در مردان خطر ابتلاء به حمله قلبی را افزایش می دهد.
متخصصان مغز و اعصاب بر این باورند که میگرن به دلیل تغییر در جریان خون مغز و فعالیت سلول های عصبی ایجاد می شود و ژنتیک و وراثت بیشترین تاثیر را در ایجاد آن دارد.
درد های میگرنی اغلب با یک محرک شروع می شود که این محرک از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و فرد مبتلاء معمولا به همان محرک حساس می ماند.
تغییر آب و هوا: افزایش رطوبت یا گرما، کم خوابی یا پرخوابی، خستگی، استرس عاطفی، محرک‌های حسی (مانند: نورهای درخشان، صداهای بلند، بوهای قوی) محرک های غذایی (مانند: از دست دادن یک وعده غذایی الکل، به خصوص شراب قرمز، شکلات، نیترات موجود در گوشت و ماهی پخته شده، پنیر کهنه، افزایش یا کاهش کافئین، مونوسدیم گلوتامات) از محرک های رایج ایجاد آن هستند.
علائم این نوع سردرد بسیار متفاوت است به طوری که نیمی از مبتلایان فکر می کنند که سردردهای سینوسی یا تنشی دارند. علائم رایج در برخی افراد عبارت اند از: حملات چندین ساعته بی حالی، افسردگی و سستی یا تحریک پذیری و بی قراری می باشد.
میگرن برخی افراد با مشکلی به نام هاله مشخص می شود. هاله یک مشکل بصری است که باعث دیدن تشعشه، خطوط مواج، نور چراغ چشمک زن یا حتی از دست دادن موقت بینایی می شود که احتمال دارد فرد درگیر فکر کند دچار سکته مغزی شده است. علائم هاله ممکن است با مورمور کردن دست و پا یا یک طرف بدن همراه باشد..
در کل اکثر میگرن ها بدون هاله هستند و به طور معمول با درد یک طرف سر خود را نشان می دهد که از پیشانی و چشم شروع می شود و سپس به پشت سر گسترش می یابد. درد اغلب شدید و ضربان دار است. از دیگر علائم شایع آن حالت تهوع می باشد. بسیاری از بیماران میگرنی آبریزش چشم و بینی یا احتقان دارند. اگر این علائم برجسته باشند، ممکن است منجر به تشخیص اشتباه سردردهای سینوسی شوند.
برای میگرن این 5 علائم را به خاطر داشته باشید:
- درد نبض دار
- برای مدت یک روز حملات شدید درمان نشده
- درد یک طرفه
- حالت تهوع و استفراغ
- عدم کاهش شدت
بدون درمان مؤثر، حملات میگرنی معمولاً 4 تا 24 ساعت طول می کشد. اگر میگرن را در مراحل اولیه تشخیص دهید، ممکن است بتوانید آن را با مسکن های بدون نسخه کنترل کنید. استامینوفن، آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، و ترکیبی از داروهای ضد درد و کافئین همگی موثر هستند البته اگر دوز کامل را در اوایل حمله مصرف کنید.
اگر درمان کارساز نبود جهت تجویز دارو حتما باید به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.
اگر این حملات هنگام مواجعه با محرک ها به سراغ شما می آید، سعی کنید از محرک ها دوری کنید؛ اما اگر به صورت مکرر درگیر هستید حتما باید تحت نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب داروهای پیشگیری استفاده کنید.
به گفته بنیاد میگرن آمریکا، برای تقریباً دو نفر از هر سه زن مبتلا به میگرن، حملات تقریباً همزمان با پریودی آنها اتفاق می افتد. طبق تعریف، اگر حملات میگرنی دارید که بین دو روز قبل از قاعدگی و روز سوم جریان شروع می شود، احتمالاً میگرن قاعدگی دارید. این حملات اغلب شدیدتر، طولانی‌تر هستند و نسبت به حملاتی که در دیگر زمان‌های ماه رخ می‌دهند، حساسیت نوری بیشتری ایجاد می‌کنند.
میگرن قاعدگی ناشی از کاهش سریع سطح هورمون جنسی استروژن است که درست قبل از پریود شما اتفاق می افتد و معمولا درمان های دارویی که در زمان های غیر عادت ماهیانه برای فرد موثر است در این دوره تاثیر ندارد و علت آن هنوز ناشناخته است و برای درمان در این دوره پزشک باید داروهای دیگری را برای درمان جایگزین کند.
روش های درمانی که در این دوره موثر هستند و پزشک ممکن است برای درمان درد شما تجویز کند عبارت اند از:
- یک تریپتان سریع الاثر (مانند سوماتریپتان، ریزاتریپتان، زولمیتریپتان، آلموتریپتان یا التریپتان) که در اوایل حمله میگرن در ترکیب با یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن مصرف شود
- یک سوماتریپتان تزریقی یا DHE را با یک NSAID برای مزایای بیشتر ترکیب کنند
- استفاده از دی هیدروارگوتامین اسپری یا تزریقی
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی دو بار در روز در طی 5 تا 7 روز نزدیک به شروع پریود ممکن است میگرن قاعدگی را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند
- بیماران می توانند در طول هفته قاعدگی از مکمل استروژن همراه با قرص، ژل واژینال یا پچ استفاده کنند تا از افت طبیعی استروژن که باعث میگرن قاعدگی می شود جلوگیری شود
- افزایش دوز تریپتان ها از یک عدد به دو عدد در روز و اگر در روزهای عادی دو عدد به چهار تا پنج عدد افزایش می یابد
- مصرف مکمل منیزیوم
- مصرف قرص های ضدبارداری برای افراد با عادت ماهیانه منظم برای ایجاد نظم و کاهش درد میگرن
همانطور که گفته شد این روش های درمانی باید توسط پزشک و به تشخیص او انجام گردد و خودسرانه دوز دارویی خود را تغییر ندهید. یادداشت زمان درد ها در زمان های غیر عادت ماهیانه و عادت ماهیانه به تشخیص و انتخاب روش درمانی و تجویز دارو به پزشک کمک می کند و اگر بیماری دیگری دارید حتما پزشک خود را مطلع سازید.
سردرد های خوشه ای
این نوع کم تر شایع است اما از نوع شدید می باشد و مردان به خصوص مردان میانسال با سابقه مصرف دخانیات را بیشتر درگیر می کند.
علائم آن همانطور که از نامش پیداست یک تا هشت بار در روز درد شدید به صورت ناگهانی در یک طرف سر ایجاد می شود که بین نیم تا یک ساعت به طول می انجاد و علائمی چون قرمزی چشم و اشک ریختن در چشم سمت ناحیه درد را به همراه دارد و ممکن است باعث افتادگی پلک، آبریزش بینی یا مسدودی بینی گردد.
اکثر مبتلایان در طول حمله بی قرار و آشفته می شوند. آنها نمی توانند یک جا بنشینند، قدم می زنند، در جای خود می دوند یا سر خود را به دیوار می کوبند. تهوع و حساسیت به نور و صدا ممکن است همراه با درد باشد.
برای درمان این نوع حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک بر اساس تشخیص موثر ترین دارو یا روش درمانی را برای شما تجویز می کند.
سردرد های ناشی از مصرف برخی دارو ها
هر دارو در کنار درمان ممکن است عوارض ناخواسته ای ایجاد کند که یکی از این عوارض سردرد است؛ حتی برخی داروهای نسخه ای و غیر نسخه ای سردرد نیز ممکن است باعث تشدید مشکل گردند.
اگر در اثر مصرف دارویی دچار این عارضه شدید حتما پزشک تجویز کننده را مطلع کنید تا در صورت امکان دارو را قطع یا دوز آن را کاهش یا داروی مشابه را تجویز کند یا در کنار مصرف دارو برای شما مسکن برای درد تجویز کند و از قطع خودسرانه دارو اکیدا خودداری کنید.
سردرد های سینوسی
سینوزیت حاد باعث درد در ناحیه پیشانی، اطراف بینی و چشم ها، روی گونه ها یا در دندان های بالایی می شود که با خم شدن به جلو درد افزایش می یابد. اگر در کنار این درد ها علائمی چون: ترشح غلیظ بینی، احتقان و تب دارید ممکن است دچار نوع سینوسی باشید اما اگر درد ها به صورت مکرر و مزمن باشند ممکن است نشان میگرن یا بیماری دیگری باشد که باید توسط پزشک تشخیص داده شود. هنگامی که عفونت حاد سینوس برطرف شد، درد ناپدید می شود.
سردرد بعد از خوردن مواد غذایی خنک
این نوع درد در برخی افراد وجود دارد و با شروع خوردن غذای خنک مثل بستنی به صورت ناگهانی شروع و کمتر از یک دقیقه حتی با ادامه خوردن برطرف می شود. اگر شما هم جزء این دسته افراد هستید سعی کنید به آرامی غذای سرد را بخورید و قبل از قورت دادن غذای سرد جلوی دهان خود را گرم کنید.
سردرد ناشی از فشارخون
پرفشاری خون فقط از نوع بسیار بالای آن می تواند باعث بروز این مشکل گردد.
سردرد ناشی از ورزش شدید
ورزش شدید و ناگهانی می تواند باعث بروز این مشکل گردد. گرم کردن تدریجی یا درمان با داروهای ضد التهابی قبل از ورزش می تواند کمک کننده باشد.
سردرد بعد از رابطه جنسی در مردان
برخی مردان با رابطه جنسی دچار این درد ها می گردند که ممکن است تنها به صورت درد مبهم در سر احساس شود یا باعث ایجاد حملات شدید گردد که به آن سردردهای ارگاسمیک می گویند.
مصرف داروهای ضد التهاب استروئیدی نیم تا یک ساعت قبل از رابطه ممکن است به پیشگیری از این درد ها کمک کند.
به گفته کلینیک مایو، این درد ها ممکن است حین با پس از ارگاسم ایجاد گردند و اکثرا مسئله جدی نمی باشد اما برخی از آن ها ممکن است نشان از مشکلات عروق خونی تغذیه کننده مغز باشد.
سردرد صبحگاهی
بنیاد ملی خواب آمریکا، علل ایجاد این مشکل را بیان کرده و ما آن ها را در زیر برای شما آورده ایم:
- آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)
- خوناس کشیدن در خواب
- کم خوابی یا بی خوابی
- اختلالات ریتم خواب شبانه روزی (عدم تطابق زمان خواب با زمان های استاندارد)
- پر خوابی (زیاد خوابیدن)
- میگرن
سردرد های ثانویه
همه موارد بالا که قید شد جزء سردرد های اولیه می باشند و با درمان دارویی برطرف می شوند و مشکل حاد و خطرناکی نیستند و فقط برای شما درد و ناراحتی ایجاد می کنند و ممکن است از کار های روزمره شما را عقب بیندازند و در تست های تصویر برداری پزشکی که مطمئنا پس از مراجعه به پزشک مغز و اعصاب برای شما نسخه می شود وضعیت سر و مغز شما نرمال است.
سردردهای ثانویه نادر هستند و به صورت درد ناگهانی و ناتوان کننده شروع می شوند و می توانند بسیار جدی تر از سردردهای اولیه باشند و می توانند علامت هشدار دهنده یک بیماری زمینه ای جدی تر مانند: تومورهای مغزی، آنوریسم، مننژیت (یک عفونت باکتریایی یا ویروسی که باعث التهاب مغز می شود)، آسیب گردن یا مغز باشند.
تشخیص علت از طریق تست های تصویر برداری پزشکی امکان پذیر است و باید فورا تشخیص و درمان گردند.
مطالب این سایت فقط در جهت افزایش معلومات شما عزیزان می باشد جهت تشخیص و درمان این بیماری حتما باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه فرمایید.
در پایان این متن می تواند نظرات و تجربیات خود را کامنت کنید و اگر این مطلب برایتان مفید بود می توانید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.