کبد چرب (6 علائم / راه های درمان آن)
کبد (liver) همانطور که از نامش پیداست اندام حیات است.
این اندام بزرگ ترین اندام بدن می باشد که نقش آزمایشگاه بیوشیمی بدن ایفا کرده و واکنش های بیوشیمیایی حیاتی بدن از جمله دفع سموم و سایر واکنش های حیاتی را به عهده دارد. این اندام در زیر قفسه سینه در سمت راست بالای شکم قرار دارد.
در این مطلب ما به یکی از بیماری های شایع این اندام پرداخته و علائم آن را بررسی و راه های پیشگیری و درمان را به شما خواهیم گفت.
کبد چرب چیست
بیماری کبد چرب به انگلیسی Fatty liver به حالتی گفته می شود که کبد فرد توانایی تجزیه چربی ها را نداشته باشد و چربی ها در این اندام تجمع یابند که باعث اختلال در عملکرد طبیعی کبد گردد.
انواع کبد چرب
این بیماری به دو نوع الکلی یا Alcoholic fatty liver disease (AFLD) و نوع غیر الکلی یا Nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD) تقسیم می شود.
به گفته مراکز ترک اعتیاد آمریکا، در نوع الکلی، زیاده روی در نوشیدن الکل باعث تجمع پایدار چربی بیش از حد طبیعی آن در این اندام می گردد و با ترک الکل قابل پیشگیری می باشد؛ اگر درمان نشود به بیماری التهابی کبد (هپاتیت) مرتبط با مصرف الکل منجر می گردد.
در نوع غیر الکلی بیماری مانند نوع الکلی است با این تفاوت که در افراد عادی (افرادی که اعتیاد به مصرف الکل ندارند) نیز ایجاد می گردد.
تشخیص کبد چرب
بر اساس گفته بیمارستان آموزشی و پژوهشی کودکان فیلادلفیا، روش های زیر برای تشخیص این بیماری انجام می گیرد:
- آزمایش خون (سنجش میزان آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)که در بیماری بالا می رود)
- تصویربرداری اولتراسوند
- الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی (MR)
- نمونه برداری از بافت کبد (بیوپسی)
کبد چرب در سونوگرافی
بر اساس اطلاعات رادیوپدیا (دایره المعارف بین المللی رادیولوژی)، میزان تجمع چربی مشاهده شده در سونوگرافی به سه درجه (گرید) تقسیم بندی می شود:
- اکوژنیسیته کبدی به طور منتشر افزایش یافته، اما اکوژنیسیته اطراف پورتال و دیافراگم هنوز قابل ملاحظه است (گرید 1)
- اکوژنیسیته کبدی به طور منتشر افزایش یافته که اکوژنیسیته اطراف پورتال را پنهان می کند، اما اکوژنیسیته دیافراگمی هنوز قابل ملاحظه است (گرید 2)
- افزایش پراکنده اکوژنیسیته کبدی که اطراف پورتال و همچنین اکوژنیک دیافراگمی را پنهان می کند. (گرید ۳)
اکوژنسیته میزان افزایش تجمع چربی را نشان می دهد.
علائم کبد چرب
کلینیک سیلوند، موارد زیر را از علائم این بیماری معرفی کرده است:
- درد شکم یا احساس پری در سمت راست بالای شکم
- حالت تهوع، از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
- پوست مایل به زرد و سفیدی چشم (یرقان)
- ورم شکم و پاها (ادم)
- ضعف و بی حالی
- آشفتگی ذهنی
عوامل ایجاد کبد چرب
به گفته همان سازمان موارد زیر باعث ایجاد این بیماری می گردد:
- اضافه وزن
- دیابت نوع 2
- داشتن سندرم متابولیک مانند: مقاومت به انسولین، فشار خون بالا، چربی خون بالا (کلسترول بالا و سطح تری گلیسیرید بالا)
- عوارض مصرف بلند مدت برخی داروها (آمیودارون، دیلتیازم، تاموکسیفن و استروئید ها)
عوارض بیماری کبد چرب
اگر این بیماری درمان نشود می تواند به سیروز کبدی یا سرطان کبد منتهی گردد. تصویر زیر که توسط انجمن پزشکی متخصصین گوارش آمریکا ارائه گردیده به بیان نحوه منجر شدن به این دو بیماری در نتیجه ابتلاء به کبد چرب می پردازد.
اگر التهاب ناشی از NASH برای سال ها ادامه یابد، مقدار زیادی بافت اسکار کبدی می تواند تشکیل شود که در نهایت منجر به سیروز کبدی می شود (اسکار شدید کبد که می تواند دائمی باشد).
بیمارانی که به سیروز مرتبط با NASH مبتلا می شوند در معرض خطر دو پیشرفت عمده هستند: کارسینوم کبدی (سرطان کبد) و یا بیماری کبدی مرحله نهایی. ایجاد هر یک از عوارض سیروز به طور قابل توجهی بر امید به زندگی تأثیر می گذارد، اما در صورتی که برخی از بیماران مورد ارزیابی قرار گیرند و مشخص شود که کاندیدای مناسبی هستند، می توانند با پیوند کبد درمان شوند. به همین دلیل، بیماران مبتلا به سیروز NASH باید به طور منظم به یک متخصص گوارش یا کبد مراجعه کنند که علاوه بر نظارت بر سایر عوارض، عملکرد کبد آنها را کنترل کرده و آنها را از نظر سرطان کبد با سونوگرافی دوره ای کبد یا اسکن های دیگر غربالگری کند.
راه های پیشگیری و درمان کبد چرب
به گفته کلینیک سیلوند هیچ درمان دارویی برای درمان این بیماری وجود ندارد اما با تغییر سبک زندگی می توان آن را کنترل کرد که برای زندگی سالم تر این سازمان رعایت موارد زیر را پیشنهاد کرده است:
- اجتناب از مصرف الکل
- کاهش وزن
- درمان بیماری های زمینه ای
- مصرف مکمل های ویتامین E، تحت نظر پزشک
برای جلوگیری از ابتلاء به این بیماری نیز وزن خود را کنترل کنید، فعالیت بدنی داشته باشید، مصرف الکل را محدود کنید و اگر به بیماری هایی که زمینه ساز این بیماری هستند مبتلاء هستید تحت نظر پزشک به صورت منظم دارو مصرف کنید.
برای بیماری کبد چرب غیر الکلی چه غذا ها و میوه هایی مصرف کنیم
مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو، برای افراد مبتلاء به این بیماری مصرف غذا های زیر را پیشنهاد کرده است:
- مصرف حداکثر سه فنجان قهوه در روز
- مصرف چهار قاشق غذاخوری زیتون در روز
- مصرف سبزیجات و سایر غذاهای گیاهی و چربی های سالم
مطالب این سایت فقط در جهت افزایش معلومات شما عزیزان می باشد جهت تشخیص و درمان به متخصص داخلی (فوق تخصص گوارش) مراجعه فرمایید.
در پایان این متن می تواند نظرات و تجربیات خود را کامنت کنید و اگر این مطلب برایتان مفید بود می توانید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.