یبوست و 7 راه درمان فوری آن و پاکسازی روده
یبوست چیست
به تعریف کلینیک مایا در صورتی که کمتر از سه بار در هفته دفع مدفوع داشته باشید شما یبوست دارید و در نتیجه دفع آن دشوار تر خواهد شد.
یبوست مزمن
به تعریف کلینیک مایا اگر علائم چند هفته یا بیشتر ادامه یابد یبوست مزمن می گویند.
مکانیسم ایجاد یبوست
قبل از اینکه به مکانیسم ایجاد این مشکل بپردازیم فیزیولوژی گوارش و جذب غذا و دفع مدفوع را برای شما توضیح می دهیم.
غذا پس از هضم توسط اسید معده وارد روده کوچک شده و در آن جا توسط آنزیم های گوارشی تجزیه و مواد مغذی جذب و مواد اضافی به همراه آب به روده بزرگ انتقال می یابد.
در این اختلال روده بزرگ که کارش جذب آب است، بیش از حد آب از مدفوع در حال حرکت جذب می کند که باعث سفتی آن شده و حرکت از درون آن را دشوار می کند. اگر فعالیت روده بزرگ کند باشد مدفوع زمانی بیشتری را تا خروج در روده طی می کند و روده بزرگ فرصت بیشتری برای جذب آب مدفوع دارد
علائم یبوست
به گفته کلینیک سیلوند اگر شما علائم زیر را دارید به این مشکل دچار هستید:
- دفع مدفوع کم تر از سه بار در هفته
- مدفوع سفت، خشک و توده ای
- معده درد و دل پیچ
- نفخ و حالت تهوع
- احساس عدم تخلیه کامل پس از هر بار دفع مدفوع
علل ایجاد یبوست
به گفته کلینیک سیلوند عوامل زیر باعث ایجاد این مشکل می شود:
- عدم دریافت فیبر کافی در وعده های غذایی
- کم نوشیدن آب
- کم تحرکی
- مسافرت و تغییر آب و هوا
- نداشتن برنامه دقیقی برای خواب یا غذا خوردن (یعنی هر روز در ساعت متفاوتی غذا خوردن یا خوابیدن)
- مصرف بیش از حد لبنیات
- استرس
- عدم دفع مدفوع به موقع (نگه داشتن مدفوع)
بیماری های زمینه ای که باعث ایجاد یبوست می شوند
اگر فکر می کنید هیچ کدام از دلایل بالا در ایجاد مشکل شما دخالت ندارد و همه موارد را رعایت کرده اید ممکن است یک بیماری زمینه ای در شما این مشکل را ایجاد کرده باشد، که در زیر بیماری های زمینه ای که در ایجاد این مشکل نقش دارد برای شما آورده ایم:
- بیماری های غدد درون ریز، مانند کم کاری غده تیروئید (کم کاری تیروئید)، دیابت، اورمی و هیپرکلسمی.
- سرطان روده بزرگ
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بیماری دیورتیکولار
- اختلال عملکرد خروجی یبوست
- اختلالات عصبی، از جمله آسیب نخاعی، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون و سکته مغزی
- سندرم روده تنبل
- انسداد روده
- نقایص ساختاری در دستگاه گوارش (مانند فیستول، آترزی کولون، ولولوس، انواژیناسیون، مقعد بدون سوراخ یا بد چرخش)
- بیماری های چند عضوی مانند آمیلوئیدوز، لوپوس و اسکلرودرمی
- بارداری
البته نگران نباشید با مراجعه به پزشک اگه بیماری زمینه ای این مشکل را در شما ایجاد کرده باشد، پرشک آن را تشخیص و درمان می کند.
داروهای ایجاد کننده یبوست:
کلینیک سیلوند داروهایی را که باعث ایجاد این مشکل می شود ارائه داده و ما آن ها را در زیر برای شما آورده ایم:
- داروهای ضد درد قوی، مانند مواد مخدر حاوی کدئین، اکسی کدون (Oxycontin) و هیدرومورفون
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- داروهای ضد افسردگی، از جمله مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (مانند فلوکستین ) یا ضد افسردگی های سه حلقه ای (مانند آمی تریپتیلین)
- آنتی اسیدهای حاوی کلسیم یا آلومینیوم، مانند Tums
- قرص آهن
- داروهای آلرژی، مانند آنتی هیستامین ها (مانند دیفن هیدرامین)
- برخی داروهای فشار خون، از جمله مسدود کننده های کانال کلسیم (مانند وراپامیل، دیلتیازم و نیفدیپین و مسدودکننده های بتا (مانند آتنولول )
- داروهای روانپزشکی، مانند کلوزاپین و اولانزاپین
- داروهای ضد تشنج/تشنج، مانند فنی توئین و گاباپنتین.
- داروهای ضد تهوع، مانند اندانسترون
پیشگیری و درمان یبوست
مطمئنا این سوال برایتان پیش آمده که چه چیزی برای یبوست خوبه؛ کلینیک سیلوند راه های پیشگیری و درمان این مشکل را بیان کرده و ما آن ها را در زیر برای شما آورده ایم:
- دو تا چهار لیوان بیش از حد معمول آب بنوشید و از نوشیدنی های حاوی کافئین و الکل خودداری کنید
- غذا های حاوی فیبر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید (در زیر غذا های فیبر دار را برای شما آورده ایم)
- از خوردن غذاهایی که فکر می کنید در شما باعث یبوست شده اند پرهیز کنید
- فعالیت بدنی و ورزش داشته باشید
- بالا نگه داشته پاها پاها و تکیه به عقب دادن، دفع مدفوع را راحت تر می کند
- در توالت از خواندن روزنامه و استفاده از تلفن همراه اجتناب کنید
- از مکمل های فیبر و داروهای ملین بدون نسخه موجود در داروخانه استفاده کنید
البته دقت کنید که اگر با رعایت موارد بالا مشکل برطرف نشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان دارویی را برای شما شروع یا علت زمینه ای را تشخیص داده و درمان کند.
غذاهای فیبردار برای یبوست
مرکبات مانند: پرتقال، گریپ فروت و ماندارین- میوه ها مانند: سیب، گلابی، کیوی و انجیر- سبزیجات مانند: اسفناج، کلم بروکسل و کلم بروکلی- غلات کامل- حبوبات مانند: لوبیا، نخود و عدس و خشکبار مانند: آلو بخارا از غذا های فیبردار برای درمان و پیشگیری از این مشکل می باشد.
البته در صورت حساسیت به هر یک از غذا های فوق آن مورد را از برنامه غذایی خود حذف نمایید.
یبوست در نوزادان و کودکان
این مشکل در کودکان شایع است و غالب علت آن زود گرفتن کودک از پوشک یا کم خوراکی بودن کودک یا مصرف کم آب توسط کودک است که خوشبختانه با تشویق کودک به خوردن آب و غذا و دفع مدفوع قابل حل می باشد.
یبوست در زنان
این مشکل در زنان بیشتر از مردان شایع است به خصوص در دوره بارداری و بعد از زایمان. تغییر در هورمون های زنان آن ها را بیشتر مستعد ابتلاء به این بیماری می کند. نوزاد داخل رحم روده ها را فشرده می کند و سرعت دفع مدفوع را کند می کند.
یبوست در افراد مسن
افراد مسن به علت فعالیت بدنی کم تر و ضعیف شدن قدرت انقباض عضلات دستگاه گوارش بیش تر از افراد جوان تر دچار این مشکل می شوند.
عوارض ایجاد یبوست
به گفته کلینیک سیلوند، این بیماری مشکلات زیر را در پی دارد:
- هموروئید
- شقاق
- التهاب دیورتیکول‌های جدار روده بزرگ
- نهفتگی مدفوع
- بی اختیاری استرسی ادرار
چه زمانی یبوست خطرناک است
زمانی که این بیماری مشکلات مزمن بالا را در پی آورد خطرناک است.
مطالب این سایت فقط در جهت افزایش معلومات شما عزیزان می باشد جهت تشخیص و درمان به متخصص داخلی یا فوق گوارش مراجعه فرمایید.
در پایان این متن می تواند نظرات و تجربیات خود را کامنت کنید و اگر این مطلب برایتان مفید بود می توانید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.